Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO)

Wat is probleem-gestuurd onderwijs?

De onderwijsvorm PGO staat voor Probleem Gestuurd Onderwijs. Vaak wordt er over Probleem Gestuurd Leren (PGL) of Problem Based Learning (PBL) gesproken, hiermee wordt dezelfde onderwijsvorm bedoeld als PGO alleen dan bekeken vanuit de leerling of student.

Verschillende universiteiten werken volgens het principe van PGO. Bij PGO stellen leerlingen het probleem vast, geven in een brainstorm aan wat ze al weten en stellen leervragen op van wat ze nog niet weten. Vervolgens zoeken zij via bronnen naar verklaringen en oplossingen. Bij PGO werken ongeveer 10 leerlingen aan een opdracht. Dit gebeurt volgens een bepaalde methodiek: de 7-sprong (Moust, J.Bouhuijs, P. & Schmidt, H. (2017)). Bij punt 3 zal er verder op de 7-sprong ingegaan worden. De leerlingen werken vrij zelfstandig en worden begeleid door een tutor. Deze tutor kan een vakdocent zijn met of zonder ervaring met het onderwerp waaraan gewerkt wordt. Deze tutor heeft vooral de rol om het proces te begeleiden. De leerlingen zijn zelf aan zet om richting te geven aan hun eigen leerproces. Leerlingen vervullen binnen de projectgroep om beurten een verschillende rol, zo ben je naast groepslid ook eens voorzitter en/of notulist.

Het doel van Probleem Gestuurd Onderwijs

PGO heeft als doel: kennis verwerven en analyseren. Tegelijkertijd leren leerlingen tijdens het doorlopen van de 7-sprong vaardigheden als informatie opzoeken, feedback geven, ordenen, notuleren, een bijeenkomst leiden, analyseren & argumenteren. Dit zijn de zogenaamde meta-cognitieve vaardigheden. Ontwikkeling van deze vaardigheden is erg belangrijk omdat deze vaardigheden je helpen bij je profielwerkstuk, je studie op Beekvliet, je vervolgopleiding en werk.

Hoe verloopt Probleem Gestuurd Onderwijs?

We gaan elke opdracht uitvoeren door middel van de 7-sprong. Gedurende de projectweek heb je een aantal bijeenkomsten waarbij je met jouw projectgroep werkt aan de opdracht.

Een bijeenkomst is als volgt opgebouwd:

Zoals je in de bovenstaande tabel kunt zien, doorloop je niet alle stappen tijdens de eerste PGO-bijeenkomst. De eerste bijeenkomst stopt namelijk bij stap 6. Deze stap doorloop je zelfstandig of in kleine sub-groepjes. De tweede PGO-bijeenkomst ga je als groep verder met stap 7. De kans is groot dat je tijdens deze bijeenkomst weer tegen nieuwe problemen/leervragen aanloopt. Op dat moment volg je voor deze nieuwe vragen weer stap 3 tot 6. De derde PGO-bijeenkomst doe je het zelfde als tijdens PGO-bijeenkomst 2: je start weer bij stap 7.

De 7 stappen van de 7-sprong

In onderstaande tabel staan de verschillende stappen van de 7-sprong beschreven. Bij elke stap is een inschatting gemaakt van de tijdsduur. Dit is slechts een indicatie. De werkelijke duur hangt af van verschillende factoren, zoals het onderwerp, de dynamiek van de groep en de eventuele vereiste voorbereiding. Tijdens de projectweek doorlopen we tijdens een PGO-bijeenkomst van 100 minuten stap 1 t/m 5 (PGO bijeenkomst 1) of stap 7, 3 t/m 5 (PGO bijeenkomst 2/3). Houd er in elk geval rekening mee dat je binnen de beschikbare tijd de vereiste stappen hebt doorlopen.

Bron: Radius College. (2013). Handboek Probleem Gestuurd Onderwijs. ROC West-Brabant.

Rol en taken van de leerling

Je gaat deze week om beurten de rol van groepslid en voorzitter of notulist vervullen. Hiervoor wordt aan het begin van de week een planning gemaakt zodat je voorafgaand aan elke bijeenkomst weet wat er van je verwacht wordt (zie 'van dag tot dag').

Als groepslid doe je actief en positief mee en dat betekent:

meedenken en discussiëren
kennis delen
vragen stellen
ervaringen delen
anderen laten uitpraten
respect tonen voor de groepsleden
elkaar feedback geven

Als voorzitter leid je de PGO zoals beschreven in het overzicht van invulling van de verschillende stappen van de 7-sprong in de volgende paragraaf.

Als notulist notuleer je de PGO zoals beschreven in het overzicht van invulling van de verschillende stappen van de 7-sprong in de volgende paragraaf.

De 7 stappen van de 7-sprong: invulling van de verschillende rollen

Stap 1. Intro onderwerp (15 min.): bekijk de casus en verhelder onduidelijkheden in de tekst

Stap 2. Definieer het probleem (10 min.)

Stap 3. Brainstormen (30 min.)

Stap 4. Informatie ordenen (25 min.)

Stap 5. Leervragen formuleren (20 min.)

Stap 6. Zelfstudie

Stap 7. Synthetiseer en test de nieuwe informatie (100 min.)

Bron: Radius College. (2013). Handboek Probleem Gestuurd Onderwijs. ROC West-Brabant.

Het product

Gedurende de projectweek wordt er veel kennis vergaard. Deze kennis ga je tijdens een presentatieochtend delen met je medeleerlingen van andere werkgroepen. Dat kan op drie verschillende manieren: een posterpresentatie, een Pecha Kucha powerpoint presentatie of een (animatie)filmpje. Wat deze presentatievormen inhouden en aan welke eisen moet worden voldaan, staat beschreven in bijlage 3 en wordt op donderdagochtend tijdens een plenaire presentatie in de aula verteld.

Regel: alle leerlingen presenteren (individueel of in sub-groepjes van maximaal 4 leerlingen).

Voor de beste presentaties zullen juryprijzen worden uitgereikt.

Daarnaast vult elke groep een groepsdossier. Hierin worden verschillende documenten zoals de notulen van de PGO-bijeenkomsten en evaluaties verzameld. Het dossier vinden de leerlingen in de PGO-box welke op maandagochtend wordt uitgereikt en de hele week voor de groep beschikbaar is. Alle leerlingen van een PGO-groep dragen de verantwoordelijkheid over het vullen van dit dossier. Aan het einde van de week wordt de box gevuld ingeleverd bij de organisatoren van de week.

De evaluatie

Een extra stap die we deze projectweek aan de 7-sprong toevoegen is de evaluatie. Er wordt voorafgaand aan en na afloop van de week geëvalueerd. Hierbij wordt er gekeken naar het proces en naar het product van deze week.

Procesevaluatie: hierbij wordt gekeken naar het functioneren van de groep en de individuele leerling.

Als groep bespreek je op de laatste dag in aanwezigheid van een tutor samen het werken volgens PGO: wat ging meteen goed, wat heeft zich in de loop van de week positief ontwikkeld en waar liggen nog aandachtspunten? De focus ligt niet op de individuele leerling maar de samenwerking en het functioneren van de gehele groep. De voorzitter leidt het gesprek, de notulist maakt aantekeningen. De feedback wordt positief geformuleerd. Het verslag wordt aan het groepsdossier toegevoegd en ingeleverd bij de organisatie van deze week.

De individuele leerling vult een persoonlijk evaluatieformulier in en noteert in een persoonlijk verslag (richtlijn 250 (+/-50) woorden) wat hij/zij deze week geleerd heeft met betrekking tot PGO. De leerling formuleert tevens persoonlijke ontwikkelpunten. Dit formulier ontvangen de leerlingen via mail.

Productevaluatie: hierbij wordt door middel van een online-vragenlijst gekeken naar hoe de projectweek is verlopen en wat de projectweek de leerlingen heeft opgeleverd. Wat ging goed en wat kan beter? Zijn de leervragen voldoende beantwoord? Welke wel/niet en waar lag dat aan? Wat vonden de groepsleden van de excursie en casus? Was deze PGO-week te makkelijk/moeilijk/ uitdagend of zinvol? Hebben we nieuwe dingen geleerd? Dit is zeer waardevolle feedback voor de organisatie van deze week.